Helezon Konveyörler:
Helezon-vida (alışılmış tür), sol-vida, tek, çift veya üç-helisli olabilir.
Helezonun tasarımı, taşınacak malzemeye uygun biçimde seçilir.
Helezon sıkıştırılamayan veya pudra tipi malzemeler için ise, kısa adımlı veya sürekli vida (A) kullanılır.
Kütleli ve yapışkan malzemeler için kordela (ribbon) helis (B) uygulanır.
Sıkıştırılabilir malzemeler için pervane kanatlı (C) veya kesik kanatlı (D) helisler elverişlidir.
Pala ve kesik kanatlı helezon konveyörler, iki veya daha çok sayıda incelik derecesinde olan bir malzemenin benzer amaçlar için parçalanması, dövülmesi ve eş yapı (homojen) duruma getirilmesinde bir araç olarak kullanılırlar.
Helezon, genellikle preste basılmış 4 – 8 [mm] kalınlığındaki çelik saç bölümlerden yapılır.
Bölümler mile kaynakla, birbirlerine ise kaynakla veya perçinle birleştirilirler.
Bazı durumlarda helezon, soğuk çekilmiş eksiz tek bir şerit olabilir.
Helezon ayrıca, mille birlikte dökülmüş ya da mile geçirilmiş borulu döküm dilimlerden oluşabilir.
Pimler, ara ve ana yataklar için muylu görevi yaparlar. Bu birleştirme yöntemi basittir ve az yer kaplar. Ancak, ayrı bölümleri değiştirmek güçtür. T-biçimi tasarımda ara yatak askıları, teknenin üst kapağına bağlanmışlardır. Helezon askı yataklarının bulunduğu noktalarda kesintiye uğrar. Bu nedenle, yatak kısa olmalıdır. (1) mili ve (2) helezonu, genellikle 2 – 4 [m] lik bölümler halinde yapılarak birleştirilirler; içi boş miller, içeriye yerleştirilen (3) burçları ile (4) pimleri aracıyla birleştirilirler ve (5) cıvataları yardımıyla (Şekil 8.) birleşim emniyet altına alınır.
Pala ve kesik kanatlı helezon konveyörler, iki veya daha çok sayıda incelik derecesinde olan bir malzemenin benzer amaçlar için parçalanması, dövülmesi ve eş yapı (homojen) duruma getirilmesinde bir araç olarak kullanılırlar.
Helezon, genellikle preste basılmış 4 – 8 [mm] kalınlığındaki çelik saç bölümlerden yapılır.
Bölümler mile kaynakla, birbirlerine ise kaynakla veya perçinle birleştirilirler.
Bazı durumlarda helezon, soğuk çekilmiş eksiz tek bir şerit olabilir.
Helezon ayrıca, mille birlikte dökülmüş ya da mile geçirilmiş borulu döküm dilimlerden oluşabilir.
Pimler, ara ve ana yataklar için muylu görevi yaparlar. Bu birleştirme yöntemi basittir ve az yer kaplar. Ancak, ayrı bölümleri değiştirmek güçtür. T-biçimi tasarımda ara yatak askıları, teknenin üst kapağına bağlanmışlardır. Helezon askı yataklarının bulunduğu noktalarda kesintiye uğrar. Bu nedenle, yatak kısa olmalıdır. (1) mili ve (2) helezonu, genellikle 2 – 4 [m] lik bölümler halinde yapılarak birleştirilirler; içi boş miller, içeriye yerleştirilen (3) burçları ile (4) pimleri aracıyla birleştirilirler ve (5) cıvataları yardımıyla (Şekil 8.) birleşim emniyet altına alınır.
Helezon Konveyörlerin Hesabı:
Bir helezon konveyörün kapasitesi D helezon çapına, S vida adımına, n [d/dak] dönme hızına ve helezonun düşey kesit alanının ψ yükleme verimine bağlıdır. Sürekli helis biçimindeki (Şekil 8.3a) bir helezon konveyörün saatlik kapasitesi:
(8.1) Burada,
V Kapasite [m3/saat]
γ Malzemenin yığma ağırlığı [t/m3]
C Konveyörün eğimini dikkate alan bir katsayı
Tipik tasarımlarda vida adımı D değerine eşit alınır. Yavaş akışlı veya aşındırıcı malzeme için adım olarak alınır. D8.0
ψ yükleme verimi, ara yataklar civarlarında oluşabilecek dar boğaz tehlikesini önlemek amacıyla, genellikle düşük değerde alınır. Aşındırıcı olmayan ve serbest akan malzeme için yüksek, aşındırıcı ve yavaş akan malzeme için düşük alınır. ψ katsayısı için önerilen değerler Tablo 8.1’de verilmiştir.
| Tablo 8.1 Yükleme verimi ψ Malzeme özelliklileri | Ψ |
| Yavaş akışlı, aşındırıcı malzemeler | 0.125 |
| Yavaş akışlı, orta derecede aşındırıcı malzemeler | 0.25 |
| Serbest akışlı, orta derecede aşındırıcı malzemeler | 0.32 |
| Serbest akışlı, aşındırıcı olmayan malzemeler | 0.4 |
Malzemeyi yukarı doğru götüren helezon konveyörlerde ve özellikle ara yatakların kullanıl-dığı durumlarda, yükleme verimi çok daha düşüktür. Bu, (8.1) denklemindeki C katsayısı ile dikkate alınır ve C değerinin ortalama değeri, konveyörün yatayla yaptığı β açısına bağlıdır (Tablo 8.2).
| Tablo 8.2 C katsayısı β | 0o | 5o | 10o | 15o | 20o |
| C | 1 | 0.9 | 0.8 | 0.7 | 0.65 |
Helezonun dönme hızı istenen kapasiteye, helezon çapına ve taşınan malzemenin türüne bağlıdır.